لیکن پلان (Lichen Planus)
تعریف
بیماری پوستی مخاطی التهابی مزمن نسبتاً شایع است.
اتیولوژی
ژنتیک، محیط، دارو، روش زندگی فاکتورهایی هستند که ممکن است در پاتوژنز بیماری نقش داشته باشند. به نظر میرسد که ایمنی سلولی نقش مهمی در پاتوژنز لیکن پلان داشته باشد.
علائم اصلی کلینیکی
لیکن پلان دهانی شایعتر از نوع پوستی است و ضایعات دهانی ممکن است که مستقل از ضایعات پوستی روی دهد. خطوط و پاپولهای سفید چند شکلی خصوصیات کلینیکی اصلی این بیماری هستند.
تظاهرات دهانی
چندین فرم از لیکن پلان دهانی توصیف شده است: پاپولار، رتیکولار، اروزیو، آتروفیک، هایپرتروفیک، بولوز و پیگمانته.
مخاط گونه، زبان، لبها و لثه به صورت قرینه بیشترین درگیری را دارند.
ضایعات لثه معمولاً به فرم ژنژیویت دسکواماتیو ظاهر میشود.
اکثر ضایعات دهان بدون علامت هستند اما ضایعات اروزیو، آتروفیک، بولوز و ضایعات لثه ممکن است بدون درد یا همراه با درد شدید باشند.
برای مشاهده انواع بیماری های دهان به بخش بیماری های دهان،فک و صورت مراجعه کنید.
مخاطهای دیگر
مخاط تناسلی آقایان و خانمها ممکن است درگیر شوند.
ضایعات پوستی
پاپول خارشدار قرمز کم رنگ تا بنفش که معمولاً روی سطوح خم شونده بازو، مچ، کمر و ناخنها دیده میشود. معمولاً یک الگوی قرینه (سیمتریکال) وجود دارد.
تشخیص
تشخیص کلینیکی معمولاً فقط براساس معیارهای کلینیکی میباشد. در موارد مشکل یا نامشخص توسط آزمایشهای هیستوپاتولوژی و ایمونوفلورسانت مستقیم انجام میگیرد.
درمان
راهنمای اصلی
- فرمهای بدون علامت لیکن پلان دهانی نیاز به درمان ندارد.
- مواد ترمیمی دندانپزشکی مثل آمالگام و طلا که در نزدیک ضایعات دهانی هستند باید توسط مواد دیگر جایگزین شوند چون آنها ممکن است واکنشهای لیکنوئیدی را ایجاد یا ضایعات لیکن پلان را تشدید کنند.
- ترمیمهای کامپوزیتی هم ممکن است این واکنش لیکنوئید دهانی را ایجاد کنند.
- مصرف الکل و تنباکو باید متوقف شود.
- درمان ممکن است سیستمیک یا موضعی باشد که بستگی به فرم بیماری و شدت ضایعات دهانی دارد.
- عود بعد از ادامه ندادن درمان شایع است.
- بهداشت دهانی خیلی خوب باید مورد توجه قرار گیرد.
- ضایعات دهانی ممکن است توسط کاندیدا عفونی شود.